ReklamaA1 - Papugarnia Wilkasy

Najstarsza diecezja ewangelicka na świecie znajduje się na Mazurach. Obchodzi jubileusz 500 lat

BieżąceHistoria11 kwietnia 2025, 10:44
Najstarsza diecezja ewangelicka na świecie znajduje się na Mazurach. Obchodzi jubileusz 500 lat
 fot. mazury24.eu

Najstarsza diecezja ewangelicka na świecie, diecezja mazurska, obchodzi jubileusz 500 lat. Jej powstanie wiąże się z Hołdem Pruskim, kiedy to w 1525 roku książę Albrecht Hohenzollern, dawny wielki mistrz zakonu krzyżackiego, najpierw przyjął tytuł księcia pruskiego, a kilka miesięcy później przeszedł na luteranizm.

Bp ewangelicki diecezji mazurskiej Paweł Hause powiedział PAP, że obchody 500-lecia reformacji na Mazurach łączą się z wydarzeniem, jakim jest hołd pruski.

Po ostatniej wojnie polsko-krzyżackiej, która trwała w latach 1519-21, katolickie państwo zakonne w Prusach nie miało już racji bytu. Twarda, średniowieczna reguła krzyżacka nie przystawała do realiów nowej epoki, w samym zakonie rosła opozycja, wielu braci wzywało mistrza do reform. Ostatni mistrz Albrecht Hohenzollern, który był spokrewniony z królem Zygmuntem Starym zdecydował, że zostanie lennikiem Polski. Traktat krakowski został podpisany 8 kwietnia 1525 roku, a dwa dni później, na rynku w Krakowie już nie jako wielki mistrz zakonu krzyżackiego, ale jako świecki książę Albrecht złożył hołd polskiemu królowi. Scenę tę po kilku stuleciach uwiecznił na obrazie mistrz Jan Matejko.

Były wielki mistrz nie zamierzał poprzestać na byciu polskim lennikiem. By budować nowe, silne państwo za namową Marcina Lutra postanowił zmienić wyznanie - z katolickiego na luterańskie. Wraz ze zmianą wiary książę Albrecht wprowadził w Prusach zasadę "czyja władza, tego religia" i zobowiązał do zmiany wyznania wszystkich poddanych. Ci, którzy nadal chcieli być katolikami, musieli się wyprowadzić choćby na sąsiednią Warmię zarządzaną od XIII wieku przez biskupów katolickich.

- Większość ludzi przystawała na nowe porządki kościelne, które stanowiły reformę społeczeństwa, przyczyniły się do rozwoju oświaty, kultury i ogólnej moralności, a także nowego podejścia do Pisma Świętego - podkreślił bp Hause. Wyjaśnił, że szczególne znaczenie miało dla ludzi to, że nagle rozumieli modlitwy i Pismo Święte. - Proszę sobie wyobrazić, jak ludność reagowała na przykład na to, gdy nabożeństwa odprawiane były w językach zrozumiałych dla niej: polskim, niemieckim czy litewskim - dodał.

Dodał, że "nauka Lutra była przyjmowana jako powiew wolności i ożywczego tchnienia w sferze duchowości życia kościelnego".
Bp Hause powiedział PAP, że ponieważ Hołd Pruski i prowadzenie nowego wyznania w Prusach ściśle się ze sobą wiążą, to mazurscy ewangelicy świętują 500-lecie powstania diecezji. Pruskie państwo księcia Albrechta było pierwszym luterańskim państwem na świecie.

Duchowny przypomniał w rozmowie z PAP, że edykt reformacyjny księcia Albrechta datuje się na 6 lipca 1525 r. a wprowadzenie na Sejmie w Królewcu agendy i porządku kościelnego nastąpiło 10 grudnia 1525 r.

Bp Hause przypomniał, że obecny kształt diecezji mazurskiej jest inny, niż zasięg terytorialny państwa księcia Albrechta. Ten sięgał szerzej i dalej: w kierunku Pomorza do Elbląga i Gdańska, natomiast na północy obejmował obszary, które dziś stanowią obwód królewiecki.

Obecnie diecezja mazurska liczy mniej niż 10 tys. wiernych. Oznacza to, że ewangelicy na Mazurach stanowią diasporę. "Gwałtowny spadek liczby ewangelików wiąże się przede wszystkim z ruchami migracyjnymi po II wojnie światowej, kiedy bardzo wielu Mazurów pochodzenia polskiego opuściło te tereny. Mazury zostały zasiedlone ludnością napływową wyznania katolickiego. Ewangelicy stanowią teraz mniej niż 1 proc. mieszkańców województwa warmińsko-mazurskiego.

Diecezja Mazurska liczy 15 parafii. Jej majątek stanowi blisko 50 budynków sakralnych: kościołów i kaplic. Siedziba diecezji mieści się w Kętrzynie. Mazurska diecezja jest jedną z 6 diecezji kościoła luterańskiego w Polsce. 

Muzeum Reformacji można odwiedzić na Mazurach

Jedno z dwóch tego typu muzeów w Polsce. Zawiera wiele zabytków piśmiennictwa dotyczące powstania i rozwoju reformacji w naszym kraju. Gratka dla miłośników historii. Muzeum Reformacji w Mikołajkach znajduje się przy XIX-wiecznym kościele ewangelickim. Zostało utworzone w 1973 r. przez księdza proboszcza parafii luterańskiej Władysława Pilch-Pilchowskiego. Zawiera wiele eksponatów dotyczących tego ruchu religijnego w Polsce i w Europie.

Muzeum posiada unikatowy zbiór zabytków piśmiennictwa i drukarstwa polskiego na Mazurach do 1945 r. Ściany zdobią portrety duchownych ewangelickich oraz zabytkowe tablice z czasów napoleońskich. Zbiory zawierają cenne eksponaty związane z życiem religijno – kulturalnym na nie tylko Mazurach ale także na Śląsku Cieszyńskim i nie tylko. Opisy w muzeum są dostępne w języku polskich i niemieckim, niektóre z nich przedstawiają nieznane fakty związane z historią polski.

ReklamaC1 - Restauracja Kormoran

Jak się czujesz po przeczytaniu tego artykułu ? Głosów: 4

  • 2
    Czuje się - ZADOWOLONY
    ZADOWOLONY
  • 0
    Czuje się - ZASKOCZONY
    ZASKOCZONY
  • 2
    Czuje się - POINFORMOWANY
    POINFORMOWANY
  • 0
    Czuje się - OBOJĘTNY
    OBOJĘTNY
  • 0
    Czuje się - SMUTNY
    SMUTNY
  • 0
    Czuje się - WKURZONY
    WKURZONY
  • 0
    Czuje się - BRAK SŁÓW
    BRAK SŁÓW

ReklamaB0 - Marina Śniardwy

Daj nam znać

Jeśli coś się na Mazurach zafascynowało, wzburzyło lub chcesz się tym podzielić z czytelnikami naszego serwisu
Daj nam znać
ReklamaB1 - Karos Pomosty Pływające
ReklamaB2 - Marina Bajana
ReklamaA2 - Mazurska Jagnięcina