To trzeba zobaczyć. Sztynort na starych zdjęciach

Sztynort mimo swojej wielkiej popularności na szlakach Wielkich Jezior Mazurskich, przed wojną nie był tak popularny jak zakładaliśmy. Zdjęć z tamtego okresu jest bardzo mało i głównie dotyczą samego pałacu rodu Lehndorffów. Niestety fotografii dobrej jakości jest mało.

Większość zdjęć pochodzi ze strony bildarchiv-ostpreussen.de.

Sztynort - symbol Mazur

Sztynort – nazwę zna praktycznie każdy miłośnik Mazur i mieszkaniec tego regionu. Pałac w Sztynorcie jak tak ważnym, mazurskim symbolem, że we wsparcie jego odbudowy zaangażowany jest nawet niemiecki rząd.

W sztynorckim pałacu wielokrotnie gościł biskup warmiński Ignacy Krasicki (niektórzy twierdzą, że mawiał „Kto ma Sztynort, ten ma Mazury”), schronienie znalazł tu poeta Zbigniew Morsztyn, który uciekł z Polski w wyniku prześladowań braci polskich, bywali tu niemieccy cesarze.

Sztynort jest po prostu ważnym miejscem na historycznej mapie Mazur. Od XIV wieku w pałacu zbudowanym niemal nad brzegiem jeziora  rezydował jeden z najbardziej znanych wschodniopruskich rodów – von Lehndorff. Jego przedstawiciele należeli do elity wschodniopruskiej, byli m.in. posłami, ambasadorami.

Sztynort przez wieki gościł malarzy, poetów, pisarzy i muzyków. Lehndorffowie kolekcjonowali sztukę, rzemiosło, zarówno pałac jak i jego otoczenie były zawsze utrzymane w najnowszych trendach i najlepszych gustach.

Pałac, który dziś stoi w Sztynorcie powstał głównie w XIX w. – budynek wielokrotnie przebudowywano.

Mazurscy arystokraci przeciwko Hitlerowi

Dramatyczne zdarzenia rozgrywały się w Sztynorcie w czasie II wojny światowej. Od 1941 r. pałac zajęło ministerstwo spraw zagranicznych Rzeszy, często rezydował tu Joachim von Ribbentrop. Rodzina Lehndorffów miała do dyspozycji tylko jedno skrzydło.

Ostatni dziedzic Henrich von Lehndorff brał udział w nieudanym zamachu na Hitlera, do którego doszło 20 lipca 1944  roku w Wilczym Szańcu. Henrich został za to stracony, jego żonie odebrano córki (jedna z nich w latach 60. XX w. była top modelką o pseudonimie Verushka).

Wiele dóbr rodowych ze Sztynortu (meble, zastawa, obrazy, gobeliny, książki) zostały zrabowane przez Niemców (prawdopodobnie na rozkaz samego Ribbentropa) i wywiezione pociągiem do Rzeszy. W 1986 roku przypadkowo część z nich odnaleziono w zamurowanym ślepym kominie zamku w Krepstein w Niemczech.

Upadek mazurskiego pałacu

Pałac w Sztynorcie po Niemcach przejęli Rosjanie, którzy rezydowali w nim do 1947 roku. Tu spędzano z okolicy bydło, które następnie popędzono do Rosji. Rosjanie zabrali z pałacu to, co ocalało po Niemcach.

W czasach PRL-u w sztynorckim pałacu rezydowały biura PRG-u. Pałac popadł w ruinę. 

Od kilku lat pałacem zarządza Polsko-Niemiecka Fundacja Ochrony Zabytków, która zdobywa środki na remont tego zabytkowego i ważnego dla Mazur obiektu.

Na dokończenie remontu pałacu w Sztynorcie potrzeba 10 mln euro

Fundacja ta opiekuje się pałacem, organizuje jego remont i prace konserwatorskie oraz zdobywa fundusze na ich prowadzenie. - Bardzo cieszymy się z tej dotacji, bo wiemy, że w czasach pandemii parlamenty każdego kraju mają...