Pałac z 1921 roku Paula von Mrozek

Pałac w miejscu pałacu. Warto wybrać się do Okowizny na Mazurach

We wsi Okowizna, która na Mazurach istnieje od 1558 r. znajduje się piękny pałac neobarokowy. Jak większość tego typu obiektów w tym regionie, przetrwał II wojnę światową, jednak potężne zaniedbania w okresie PRL zrobiły swoje. Warto wybrać się do tej miejscowości, aby pałac obejrzeć, póki jeszcze stoi.

Niewiele wiadomo o samej wsi Okowizna, jak i o szlacheckich rodach, które tu gospodarowały. Pewne jest, że wieś powstała w 1558 r. Jej właścicielem była wówczas rodzina Hohendorffschen. Pod koniec XIX wieku majątek znalazł się w posiadaniu rodziny Ziehe. Natomiast w 1912 roku zakupiła go rodzina Hagen, która posiadała już dobra w Harszu. Ich majątek powiększył się i łącznie posiadał powierzchnię około 600 ha.

Widomo również, że we wsi znajdował się parterowy dwór, który niestety został zniszczony już na początku I wojny światowej (1914 r.). Obiekt odbudowano dopiero w 1921 r., w stylu neobarokowym, również jednokondygnacyjnym, na planie prostokąta, z podmurówką z kamienia polnego. Posiada wysokie podpiwniczenie i użytkowe poddasze. Budynek nakryty jest wysokim dachem mansardowym. Od frontu posiada wysoki podjazd, a od strony parku murowaną werandę z szerokim zejściem. Od zachodu, północy i wschodu otacza go park krajobrazowy z różnogatunkowym starodrzewem. Niestety jest dziś mocno zaniedbany i zarośnięty.

Po południowej stronie pałacu i całego założenia znajdują się wybudowane prawdopodobnie pod koniec lat 20. XX wieku budynki folwarczne. Dziś chylą się ku ruinie. Mury wykonane z cegły są jeszcze w dobrym stanie. Zawalają się jednak stopniowo ich dachy będące dobrym przykładem przedwojennej roboty ciesielskiej.

Ciekawostką jest, że podczas II wojny światowej pałac służył jako kwatera jednego z działów Ministerstwa Spraw Zagranicznych, którego minister – Joachim von Ribbentrop rezydował w pobliskim pałacu w Sztynorcie. Działania wojenne obiekt w Okowiznie przetrwał bez większego uszczerbku.

W majątku utworzono jednak Państwowe Gospodarstwo Rolne, a w pałacu urządzono jego biura i zamieszkali w nim pracownicy.

W 1979 roku dwór w Okowiznie i otaczający go park zostały uznane za zabytki.

Początek lat 90-tych XX wieku to zmiany ustrojowe, upadek PGR-ów i praktycznie brak właściciela, który zadbałby o ten przepiękny pałac na Mazurach. Ten jednak w końcu się pojawił i nawet rozpoczął remont obiektu (wymieniono dach) – jednak dalsze prace modernizacyjne zostały zatrzymane.

Obecnie pałac jest zabezpieczony przed dalszym niszczeniem, jednak nie wiadomo, czy właściciel przywróci mu dawny blask.

Oglądając pałac, warto odwiedzić cmentarz rodowy dawnych właścicieli majątku. Znajduje się niedaleko, na zachód od pałacu, po drugiej stronie drogi. Dziś, jak większość tego typu nekropolii, jest niestety mocno zniszczony.

Okowizna jest położona 6 km na południe od Węgorzewa, pomiędzy jeziorami Święcajty, Harsz i Lemięt. Dojedziemy do niej z Węgorzewa drogą nr 63 w kierunku Giżycka. Po około 6 km we wsi Ogonki skręcamy w prawo i po około 3 km po lewej stronie będziemy mijać opisywane założenie pałacowe. Za parkiem zobaczymy pałac, a dalej budynki folwarczne.