Pomnik poległych w Ramsowie

Szukając pozostałości po I wojnie światowej na Warmii i Mazurach docieramy do miejscowości Ramsowo (niem. Gross Ramsau). Tam znajdziemy pomnik poległych mieszkańców tej miejscowości. Polscy mazurzy służyli bowiem w pruskiej armii.

Pomnik poległych w czasie Wielkiej Wojny w Ramsowie dotrwał do naszych czasów dobrym stanie. We wsi znajdziemy również obelisk poświęcony przegranemu przez Polskę plebiscytowi w lipcu 1920 roku. Tragizm Wielkiej Wojny polegał na tym, że często po przeciwnych stronach okopów stawali Polscy z różnych stron Polski, w zależności w jakim znajdowali się zaborze. Tu polscy mazurzy zmierzyli się z Polakami z rosyjskiej armii. Wielu z nich nigdy już nie powróciło do swoich domów.

Koniec I wojny światowej to czas, kiedy na Mazurach, w wielu miejscowościach wyrastały właśnie takie pomniki – obeliski poświęcone poległym mieszkańcom różnych mazurskich wiosek, z wyrytymi w skale nazwiskami – często polskobrzmiącymi.

Niewiele z nich dotrwało do czasów obecnych. Zaraz po II wojnie światowej były niszczone jako ślady – niesłusznie zresztą tak interpretowanej – niemieckiej obecności na Warmii i Mazurach. Obelisk w Ramsowie znajduje się niemal w centrum tej miejscowości, przy drodze prowadzącej do Wipsowa. Swoim kształtem przypomina coś w rodzaju wyrwanego fragmentu muru obronnego z wyższym i wystającym ponad środkowym elementem. Do jego budowy wykorzystano kamień polny.

Znajdują się na nim trzy tablice. Środkowa zawiera inskrypcję: „Ku pamięci synów parafii Ramsowo, którzy zginęli podczas I Wojny Światowej”. Tablice boczne to raczej długa lista polsko brzmiących nazwisk poległych żołnierzy. Pochodzili nie tylko z Ramsowa, ale też z najbliższych okolic.

Pomnik przeszedł renowację i jest zadbany

Ramsowo (niem. Gross Ramsau) leży 30 kilometrów na wschód od Olsztyna, pomiędzy jeziorami Dadaj i Dobrąg. Wieś założona w 1379 roku. Polska nazwa po raz pierwszy pojawiła się w 1879 roku. W plebiscycie 1920 roku za Prusami padło w Ramsowie 266 głosów, za Polską 21. W okresie międzywojennym w Ramsowie działało koło Związku Polaków w Niemczech.

We wsi możemy obejrzeć barokowy kościół św. Andrzeja z 1730 roku. Z tego tez okresu pochodzi ołtarz główny. Obok ambony znajduje się obraz św. Rocha z 1674 roku.